Skip to content
  • Strona główna
  • Poradniki
  • Substancje czynne
Menu
  • Strona główna
  • Poradniki
  • Substancje czynne
28 marca, 2022

Sól – czy rzeczywiście podnosi ciśnienie?

dieta,nadciśnienie

Nadciśnienie tętnicze zyskało niechlubne miano choroby cywilizacyjnej. Istnieje jednak kilka zasad profilaktycznych, które przy regularnym stosowaniu mogą znacznie obniżyć ryzyko rozwoju tej choroby. Jedną z nich jest ograniczone spożywanie soli. Czy sól rzeczywiście podnosi ciśnienie? Czy jemy jej za dużo?

Nadciśnienie tętnicze należy do grona chorób cywilizacyjnych, a jednocześnie stanowi jedną z wiodących przyczyn zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce cierpi na nie niemal 10,5 mln osób, z czego wyłącznie 2,6 mln pacjentów jest efektywnie leczona. Następstwem nieleczonego bądź leczonego nieskutecznie nadciśnienia tętniczego są powikłania obejmujące układ sercowo-naczyniowy (zawał serca, choroba niedokrwienna), nerki (niewydolność nerek) i narząd wzroku [1].

Profilaktyka nadciśnienia tętniczego — jak powinna wyglądać?

Istnieje szereg metod, których wprowadzenie w życie i regularne stosowanie może zapobiegać rozwojowi nadciśnienia tętniczego lub znacząco opóźnić jego rozwój. Są to:

  • zaprzestanie palenia tytoniu;
  • ograniczenie spożycia alkoholu;
  • wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej;
  • zmniejszenie masy ciała;
  • zwiększenie spożycia warzyw i owoców;
  • ograniczenie spożycia soli kuchennej do 5 g dziennie [1].

Dlaczego jest tak dużo przypadków nadciśnienia tętniczego?

Nieustannie rosnąca liczba pacjentów cierpiących na nadciśnienie tętnicze może mieć różnorakie źródła. Niemniej niezwykle istotną rolę odgrywają czynniki związane ze stylem życia — odpowiadają one aż za 53% przypadków nadciśnienia tętniczego. Są to m.in.: nieadekwatna aktywność fizyczna, nieprawidłowe nawyki żywieniowe, palenie tytoniu. Środowisko fizyczne odpowiada za 23% przypadków nadciśnienia tętniczego, czynniki genetyczne zaś za zaledwie 16% [1].

Spożycie soli w diecie

Rekomendowane spożycie chlorku sodu (soli kuchennej) dla dorosłej osoby wynosi poniżej 5 g na dobę. Niestety w większości krajów, w tym także w Polsce, spożycie to jest znacznie wyższe. W Azji Środkowej, Wschodniej oraz w Europie Zachodniej średnie spożycie sodu przekracza 10,5 g/dobę. W Ameryce Północnej, Europie Wschodniej, Australii i Nowej Zelandii średnie spożycie waha się od 8,5 do 9,5 g/dobę, podczas gdy w Afryce Subsaharyjskiej i Ameryce Środkowej jest to mniej 8,25 g/dobę [2]. 

Jak sól wpływa na nadciśnienie tętnicze?

Wpływ nadmiaru soli na rozwój nadciśnienia tętniczego jest przedmiotem badań licznych grup naukowców. W badaniu przeprowadzonym przez Suckling i współpracowników oceniano natremię (zawartość sodu we krwi) i wartości ciśnienia tętniczego u pacjentów spożywających zupę z dodatkiem 6 g soli. Wykazano, że u tych osób po spożyciu zyupy natremia wzrosła o 3 mmol/l, zaś wartości ciśnienia skurczowego wzrosły o 6 mm Hg. Autorzy stwierdzili dodatnią korelację między zwiększeniem natremii a podwyższeniem wartości ciśnienia tętniczego [3].

W innym badaniu próbowano ocenić, czy wzrost ciśnienia tętniczego po spożyciu soli wiąże się również ze zwiększeniem wolemii — stanu wypełnienia płynem łożyska żylnego. Badaniu poddano chorych z przewlekłą chorobą nerek leczonych hemodializami. Przeprowadzano u nich 2-godzinną hemodializą za pomocą płynów o stężeniu sodu 145 mmol/l lub 135 mmol/l. Wykazano, że wzrost wartości ciśnienia tętniczego wiązał się ze zwiększeniem natremii, ale nie wolemii [4]. 

Eksperyment Li i współpracowników wykorzystywał komórki śródbłonka aorty wołu do oceny wpływu zwiększonego stężenia sodu na aktywność śródbłonkowego enzymu — syntazy tlenku azotu. Dowiedziono, że zwiększony poziom sodu prowadził do ograniczenia aktywności tego enzymu, a tym samym do wzrostu ciśnienia [5].

W badaniu przeprowadzonym przez Oberleitner i współpracowników wykazano, że zwiększona natremia (podwyższony poziom sodu) w modelu eksperymentalnym powodowała wzrost sztywności śródbłonka naczyń, co może przełożyć się bezpośrednio na wzrost wartości ciśnienia tętniczego [6].

Bibliografia:

  1. K. Grabańska, P. Bogdański, Miejsce leczenia niefarmakologicznego w prewencji i terapii nadciśnienia tętniczego. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010;1(2):115-122.
  2. S. Surma, et al., Sól a nadciśnienie tętnicze - od epidemiologii przez patofizjologię do istotnego problemu cywilizacyjnego, Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce Rok 2021,7,1:19–27.
  3. Suckling RJ, He FJ, Markandu ND, et al. Dietary salt influences postprandial plasma sodium concentration and systolic blood pressure. Kidney Int. 2012; 81(4): 407–411.
  4. Suckling RJ, Swift PA, He FJ, et al. Altering plasma sodium concentration rapidly changes blood pressure during haemodialysis. Nephrol Dial Transplant. 2013; 28(8): 2181–2186.
  5. Li J, White J, Guo L, et al. Salt inactivates endothelial nitric oxide synthase in endothelial cells. J Nutr. 2009; 139(3): 447–451.
  6. Oberleithner H, Riethmüller C, Schillers H, et al. Plasma sodium stiffens vascular endothelium and reduces nitric oxide release. Proc Natl Acad Sci U S A. 2007; 104(41): 16281–16286.
Wróć do podarników
Loading...

Sartany w leczeniu ciśnienia – czy są skuteczne?

15 marca, 2023
Problem nadciśnienia tętniczego jest przeważnie uwarunkowany nieprawidłowym stylem...

Jakie leki na przeziębienie mogą podnieść ciśnienie krwi?

1 marca, 2023
Problem przeziębienia dotyka każdego, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym....

Jak wybrać ciśnieniomierz?

14 czerwca, 2022
Niektóre proste urządzenia medyczne powinny znaleźć się w...

Jak długo brać leki na nadciśnienie?

13 maja, 2022
Nieprawidłowe ciśnienie stanowi powód do obaw. Oprócz zmiany...

Leki na nadciśnienie tętnicze – jakie są zasady farmakoterapii?

13 maja, 2022
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nadciśnienie tętnicze jest...

Jakie leki mogą podnosić ciśnienie krwi?

13 maja, 2022
Działaniem niepożądanym wielu leków i suplementów diety, często...
Leki na nadciśnienie

All rights reserved