Nadciśnienie tętnicze – co to jest i jakie są rodzaje?
Mianem nadciśnienia tętniczego określa się chorobę, która odznacza się podwyższoną wartością ciśnienia – lekarze wskazują, że minimalna wartość pozwalająca stwierdzić problem hipertensji to 140/90 mmHg. Niemniej jednak do potwierdzenia obecności nadciśnienia niezbędne jest wykonanie kilkukrotnych pomiarów, które zaleca się wykonywać w regularnych odstępach (np. co kilka dni lub tygodni). Wedle aktualnego stanu wiedzy wyróżnia się trzy rodzaje nadciśnienia:
- Łagodne nadciśnienie (I stopnia) – 140-159 /90-99 mmHg;
- Umiarkowane nadciśnienie (II stopnia) – 160-179/100-109 mmHg;
- Ciężkie nadciśnienie (III stopnia) – ciśnienie powyżej 180/110 mmHg.
Za prawidłowe ciśnienie krwi przyjmuje się wartość pomiarową, która wynosi 120-129/80-85 mmHg. O niedociśnieniu mowa wówczas gdy wynik pomiaru ciśnienia tętniczego wskazuje poniżej 90/60 mg.
Jakie są przyczyny nadciśnienia tętniczego?
Pod kątem etiologii wyróżnia się dwa typy hipertensji. Nadciśnienie pierwotne to choroba idiopatyczna, co oznacza, że nie istnieją lub nie są znane konkretne przyczyny występowania problemu podwyższonego ciśnienia tętniczego. Szacuje się, że zdecydowana większość przypadków zdiagnozowanego nadciśnienia jest właśnie problemem, który powstał w sposób samoistny i bez udziału dodatkowych czynników.
Zupełnie inaczej jest w przypadku drugiego typu nadciśnienia tętniczego, które określa się mianem nadciśnienia wtórnego. Nabyte nadciśnienie, jak wskazuje sama nazwa, jest rezultatem oddziaływania jakiegoś czynnika. Najczęstsze przyczyny wtórnego nadciśnienia tętniczego to:
- nadmierny stres,
- zwężenie światła aorty,
- przewlekły bezdech senny,
- spożycie substancji psychoaktywnych,
- choroby nerek, a zwłaszcza zmiany zapalne kłębuszków nerkowych,
- niektóre choroby układu nerwowego (np. zespół Guillaina i Barrego),
- nadczynność tarczycy i inne choroby gruczołów wewnątrzwydzielinczych,
- farmakoterapia niektórymi produktami leczniczymi np. kortykosteroidami, inhibitory kalcyneuryny, erytropoetyna czy krople na katar zawierające ksylometazolinę.
Ponadto należy wspomnieć, że istnieje szereg czynników ryzyka, które mogą przyczynić się do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Większość z nich związana jest związana z indywidualnym style życia m.in. palenie tytoniu, regularne picie alkoholu, niski poziom aktywności fizycznej. Dużą rolę w problemach z ciśnieniem odgrywa niewłaściwa dieta – duże spożycie soli, cukrów i nasyconych kwasów tłuszczowych sprzyja występowaniu chorób serca i układu krążenia. Do czynników ryzyka należy też zaliczyć niedostateczne nawodnienie, podeszły wiek, hiperlipidemię, nadwagę i otyłość oraz spożycie mocnej kawy, herbaty i napojów kofeinowych.
Nie można też zapominać, że nadciśnienie tętniczego może być wynikiem ciąży. Hipertensja ciężarnych jest niezwykle ciężkim, częstym i niebezpiecznym powikłaniem, które może doprowadzić do występowania rzucawki lub stanu przedrzucawkowego. Choć dokładny mechanizm powstawania nadciśnienia nie jest znany, to specjaliści często wskazują na przypuszczalny udział nieprawidłowego unaczynienia łożyska. Niemniej jednak nadciśnienie tętniczego ciężarnych jest problemem odwracalnym, który przemija wraz z momentem narodzin dziecka i zakończenia ciąży.
Bibliografia:
- Tykarski A., et al. "Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2019 rok." Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2019, 5(1): 1-86.
- Januszewicz A., Prejbisz A. "Nadciśnienie tętnicze." w: Gajewski P. (red.). Interna Szczeklika, Kraków 2017; 425-448.
- https://swiatlekarza.pl/trzeba-odroznic-nadcisnienie-wtorne-od-pierwotnego/
